ΒΙΟΗΘΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Charles SUSANNE
Université Libre de Bruxelles
lundi 28 juin 2010
popularité : 10%

Οι βιολογικές επιστήμες πολύ συχνά ήταν συνδεδεμένες με μυνήματα «επικίνδυνα» γιά την αντίληξη της ανθρώπινης υπόστασηςμ καθώς επίσης και γιά την κοινωνική ισοροπία. Η γή δεν είναι πλέον το κέντρο του σύμπαντος, η Ευρώπη δεν είναι το κέντρο του κόσμου, δεν διευθύνει πλέον τον κόσμο και την κοινωνία μία κοσμολογική και θρησκευτική τάξη, οι αξίες της ανθρώπινης παλαιοντολογικής εξέληξης δεν είναι διαφορετικές από την εξέληξη των ζώων, το ADN χρησιμοποιεί τους ίδιους γενετικούς κώδικες στο σύνολο του ζωικού βασιλείου και έχουμε 99,5 % γενετικές ομοιότητες με τους χιμπαντζήδες. Επαληθεύεται ότι η συνήδηση καλύπτει τις πολύμορφες πραγματικότητες, όπως η μνήμη, η αντίληψη, η προσοχή, τα συναισθήματα,..., ακόμα και η ανθρώπινη σκέψη έχει αναληθεί με πολυάριθμες έρευνες.

Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ

Η βιολογία είναι το κέντρο των αντιφάσεων, η βιολογική εξέληξη βιώνεται ως ένας κίνδυνος για τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, η βιολογία επίσης ενοχλεί όσους σε πολιτικό επίπεδο δεν επιθυμούν να ιδούν την βιολογική έρευνα των δυτικών χωρών να απομυθοποιεί την ανθρώπινη ζωή και όσους συνεχίζουν να παρατηρούν την ζωή σαν σε μία ιεροτελεστία.

Αυτός που θέλει πράγματι να αναλύσει την ιστορία της βιολογίας θα εκπλαγεί από το χάσμα που υφίσταται μεταξύ της επιστημονικής προόδου στην βιολογία και της φιλοσοφικής αντιπαράθεσης όσον αφορά αυτές τις πρόδους, καθώς επίσης και το επίπεδο των γνώσεων σ’αυτόν τον τομέα. Η αντιπαράθεση της εξελικτικής θεωρίας και της γενεσιουργικής θεωρίας, της προόδου ή του τυχαίου συμβάντος, του υλισμού ή του πνευματισμού, καθώς επίσης και η αντιπαράθεση σχετικά με τον σεβασμό της ανθρώπινης διάστασης είναι ελάχιστα εκσυγχρονισμένα κάτω από το φως των μοντέρνων γνώσεων.

Η ζωή είναι βιολογική, χημική και μάλιστα υπόκειται στην φυσική επιστήμη κάτω απο το φως σήμερα της νανοτεχνολογίας. Η ζωή έχει ελαχιστοποιηθεί κάτω από τους ζωτικούς μηχανισμούς ενός κυττάρου, κάτω από τον έλεγχο του γενετικού κώδικα του DNA, κάτω από της ρύθμηση της σύνθεσης των πρωτεινών,... Η καλύτερη γνώση αυτών των μηχανισμών συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση των ζωτικών λειτουργιών.

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΖΩΗ

Η βιολογία επομένως οδήγησε σε ένα καλύτερο ορισμό της ανθρώπινης ζωής. Οι ζωτικοί μηχανισμοί ελαχιστοποιήθηκαν στους ζωτικούς μηχανισμούς ενός κυττάρου, στον έλεγχο του γενετικού κώδικα, στην ρύθμηση της σύνθεσης των πρωτεινών: η βιολογία έγινε χημική και φυσική επιστήμη. Συνειδητά ή ασυνείδητα οι συζητήσεις γύρω από την βιοηθική ανακαλύπτουν την προέλευσή τους μέσα από αυτήν την απομυθοποίηση της ανθρώπινης ζωής.

Αλλά γιά να καθορίσει κανείς την ανθρώπινη ζωή ή και πολύ περισσότερο την ζωή ενός ατόμου συνεπάγεται να μην περιορισθεί μόνον στα βιολογικά κριτήρια, εκτός βέβαια εάν θεωρεί ότι ο ανθρωπισμός του ατόμου μεταφέρεται από μεταφυσικές αιτίες. Αντιθέτως εμείς θεωρούμε ότι στον άνθρωπο πρέπει να ξεχωρίζεται η βιολογική ζωή από την ενσυνείδητη ανθρώπινη ζωή και από την κοινωνική αναγνώριση της ζωής αυτής.

Διαφορετικά θα έλεγε κανείς ότι ή ο ορισμός της ζωής θα είναι μεταφυσικός ή η ζωή θα είναι το αποτέλεσμα μίας βιολογικ΄ς συνέχειας.

Ορισμένοι προτείνουν ένα «δικαίωμα στην ζωή», πρόκειται γιά ένα απόλυτο και μεταφυσικό δικαίωμα, συνδεδεμένο στενά με την φιλοσοφική αντίληψη του ότι η ζωή θα πρέπει να ήταν ένα δώρο του θεού. Η σύληψη, η συγχώνευση του ωαρίου και του σπερματοζωαρίου, θεωρούνται ως η αρχή της ανθρώπινης ζωής. Αυτή η γονιμοποίηση θεωρείται ενδεχομένως ακόμη και ως ιερή. Αυτό το δόγμα έχει φυσιολογικά «βιολογικές συνέπειες», όπως όταν θεωρούμε ότι το γονιμοποιημένο ωάριο είναι ήδη ένα άτομο, οπότε η εξωσωματική γονιμοποίηση πρέπει να απαγορεύεται, οπότε η έκτρωση είναι ανήθικη όπως επίσης και η αντισύληψη,

Ο βιολόγος δεν μπορεί να αγνοείση τα παρακάτω:
- 1. Τα χημικά και τα φυσικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης ζωής δεν διαφέρουν σε τίποτε από τα γενικά χαρακτηριστικά της ζωής και ιδιάιτερα από την ζωή του υπόλοιπου ζωικού βασιλείου,
- 2. Το ωάριο, όπως και το γονιμοποιημένο ωάριο δεν περιέχουν κανένα εξαιρετικό ζωτικό χαρακτηριστικό,
- 3. Τα πρώτα στάδια της εμβρυικής ανάπτυξης δεν είναι καθόλου διαφοροποιημένα,
- 4. Η ανατομική ανάπτυξη δύναται άνετα να περιγραφεί και να ακολουθηθεί, η ωρίμανση είναι ποιό δυσκολο να καθορισθεί.

Στην πραγματικότητα η ζωή είναι σχηματισμένη από μία συνέχεια, και απουσιάζει κάθε επιστημονική βάση διά μέσου της οποίας δύναται να καθορισθεί η αρχή της ανθρώπινης ζωής. Ο ορισμός επομένως της ανθρώπινης ζωής είναι απολύτως αυθαίρετος.

Είναι επομένως φυσικό όταν δεν σχετιζόμασθε με τα ανωτέρω φιλοσοφικά δόγματα, να ορίζουμε την ανθρώπινη ζωή σχετικά οχι μονον με βιολογικά κριτήρια αλλά με κοινωνικά κριτήρια και φυσικά σχετικά με την θέληση του να δώσουμε την ζωή.

ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΒΙΟΗΘΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Στην συζήτηση της βιοηθικής, παραμένουν θεμελιώδη τα προβλήματα του ορισμού της ζωής και του θανάτου, της έκτρωσης ή της ευθανασίας, της εξωσωματικής γονιμοποίησης, της μητέρας που φέρει μία εγκυμοσύνη άλλης γυναίκας, των ζώων με τροποποιημένα γονίδια, της προγεννητικής συμβουλής, της πριν τον τοκετό διάγνωσης μίας νόσου, και αύριο ίσως της γονιδιακής θεραπείας.

Φαίνεται λογικό για τον άνθρωπο, στον αγώνα του εναντίων των φυσικών δυνάμεων, να χρησιμοποιεί τις αναπαραγωγικές του ικανότητες κατά κάποιο τρόπο όχι ζωώδη, μία αναπαραγωγή προσχεδιασμένη και θεληματική οφείλει να είναι φυσιολογική στα ορθολογιστικά όντα όπως ο άνθρωπος. Το να μην αποδέχεται κανείς αυτή την αρχή συνεπάγεται ότι αποδέχεται τις θεολογικές προτάσεις συλλογισμού, όπως παραδείγματος χάριν την ιδέα ότι η σεξουαλική πράξη που δεν αποβλέπει στην αναπαραγωγή είναι μία πράξη άρνησης μίας ιεράς αρχής. Εάν όμως αντιθέτως το αποδεχθεί τότε τοποθετεί τον άνθρωπο με το προσωπικό και το συλλογικό του πεπρωμένο, ως μοναδικό μέτρο που πρέπει να ληφθεί υπόψη από τον νομοθέτη όταν επεξεργάζεται τα νομικά πλαίσια, που αφορούν την συμπεριφορά των ανθρώπων ή την κατανομή των επιχορηγήσεων προς την κατεύθυνση της επιστημονικής έρευνας.

Η χρησιμοποίηση των τεχνολογιών για να πραγματοποιηθεί μία επιθυμητή πατρότητα έχει σαν σκοπό να αποφέρει μια ανθρωπότητα πιο αδελφική και με άτομα ηθικά υπεύθυνα, ενώ με μία βάση θεολογική και ιδεολογική, αυτές οι τεχνολογίες αδίκως μερικές φορές έχουν καταγγελθεί σαν ανήθικες. Η αύξηση των γνώσεων στην βιολογία και τεχνολογία θα διευκολύνει χωρίς αμφιβολία τις δυνατότητες προγραμματισμού μιας ελεύθερης και υπεύθυνης πατρότητας ανάλογα με την συνείδηση του καθενός. Η ελευθερία της σκέψης σ’αυτόν τον τομέα περισσότερο από κάθε άλλο, προϋποθέτει μία ελευθερία της φιλοσοφικής εκλογής, προϋποθέτει επίσης και το ότι καμία θρησκευτική ομάδα, αμέσως ή εμμέσως, δεν επιβάλει τον νόμο της. Η σεξουαλικότητα παράγει προκαταλήψεις που λαμβάνονται σαν αλήθειες, ενώ οι απόκρυφες σεξουαλικές συμπεριφορές είναι εντελώς προσωπικές στα άτομα και η ηθική ποικίλει ανάλογα με τον χώρο και τον χρόνο.

Πρέπει επομένως να καταλήξουμε κάπως αόριστα. Η πολυπλοκότητα των ηθικών τοποθετήσεων συνεπάγεται τον σεβασμό και την ανεκτικότητα αυτής της πολλαπλότητας, η οποία μας οδηγεί στις αξίες της ισότητας, της ελευθερίας και της αδελφότητας.

Επιπλέον πρέπει να υπάρξει πολιτική θέληση για να εμποδιστεί η παραπλάνηση των πνευμάτων και η απόκρυψη των προβλημάτων; Αυτή η πολιτική θέληση απουσιάζει γιατί η συζήτηση για τον καταστατικό ορισμό του εμβρύου είναι αναπόφευκτα δεμένη με τον καταστατικό ορισμό του θανάτου και τις φιλοσοφικές τους συνέπειες. Σημειωτέον ότι το ίδιο συμβαίνει στις συζητήσεις για την εθελούσια έκτρωση, την εξωσωματική γονιμοποίηση, τα υπεράριθμα έμβρυα, την πριν την εμφύτευση διάγνωση, την γονιδιακή συμβουλή και στο μέλλον την γονιδιακή θεραπεία, καθώς επίσης και ότι αφορά την ευθανασία.

Η προγραμματισμένη και συνειδητή αναπαραγωγή ή η χρησιμοποίηση των «τεχνικών» μέσων αναπαραγωγής απορρίπτονται μερικές φορές με θεολογικά ή θρησκευτικά επιχειρήματα ενώ φαίνονται να είναι τελείως φυσιολογικά για άτομα ορθολογιστικά. Τα ίδια επιχειρήματα κρίνουν ανήθικες τις τεχνικές που επιτρέπουν τον προγραμματισμό για την απόκτηση ενός επιθυμητού παιδιού. Φαίνεται ότι κατ’αντίθεση με τις θεολογικές θέσεις υπάρχει μία ευρεία κοσμική πλειοψηφία που θεωρεί ηθικό και υπεύθυνο τον προγραμματισμό της αναπαραγωγής. Οι σύγχρονες βιολογικές πρόοδοι, και οι τεχνικές που αναπτύσσονται ακόμη χωρίς καμία αμφιβολία αυξάνουν τον πόθο για μία αναπαραγωγή εθελούσια και επιθυμητή.

Οι επιστημονικές πρόοδοι, κοινωνικές και ηθικές είναι συνδεδεμένες: ακόμη και εάν δεν έχει καθορισθεί καμία σχέση μεταξύ αυτών των προόδων, η ανθρωπότητα έχει ήδη διαπιστώσει ότι υπάρχει μεταξύ των προόδων αυτών μία πραγματική αλληλεξάρτηση. Στερουνται περισσότερο οι ελευθερίες από τον σκοταδισμό παρά από την περίσσεια επιστημονική γνώση.


Site en travaux

Site en travaux

Attention : un problème technique (serveur SQL) empêche l’accès à cette partie du site. Merci de votre compréhension.
Site en travaux

Site en travaux

Attention : un problème technique (serveur SQL) empêche l’accès à cette partie du site. Merci de votre compréhension.
Site under construction

Site under construction

Warning: a technical problem (SQL server) is preventing access to this part of the site. Thank you for your patience.

Navigation

Site under construction

Site under construction

Warning: a technical problem (SQL server) is preventing access to this part of the site. Thank you for your patience.
Site under construction

Site under construction

Warning: a technical problem (SQL server) is preventing access to this part of the site. Thank you for your patience.